Ouderschap als hoogbegaafde: de spiegel van intensiteit
Ouderschap als zelfontdekking
Hoogbegaafdheid houdt niet op bij het ouderschap — het verdiept zich. Veel hoogbegaafde ouders herkennen zichzelf in hun kinderen: in hun gevoeligheid, rechtvaardigheidsgevoel, of eindeloze nieuwsgierigheid. Dat zorgt voor begrip, maar ook voor confrontatie. Want waar een kind intens is, spiegelt het vaak wat bij de ouder nog niet geheeld is.
Tessa Kieboom (2014) beschrijft dat hoogbegaafde ouders vaak twee uitersten ervaren: ofwel overbetrokkenheid (te sterk willen sturen of beschermen), ofwel overprikkeling (moeite met emoties en chaos). Beide ontstaan uit hetzelfde verlangen: het kind niet tekortdoen.
De spiegel van intensiteit
Volgens Dabrowski’s Theory of Positive Disintegration (1972) is intensiteit een teken van ontwikkelingspotentieel. Hoogbegaafde kinderen laten die intensiteit zien in emoties, verbeelding, cognitieve honger of zintuiglijke gevoeligheid. Ouders die dat herkennen, voelen vaak zowel empathie als frustratie.
Voorbeeld:
Marije (39) noemt haar zoon “een vergrootglas van mezelf. Als hij boos is, hoor ik mijn eigen stem van vroeger. Ik wil hem helpen, maar ik merk dat ik dan te hard ga duwen.” Die herkenning is pijnlijk én waardevol: het is een uitnodiging tot zelfreflectie.
Dubbele lading: begrijpen én voelen
Hoogbegaafde ouders denken analytisch over opvoeding. Ze lezen, observeren, willen begrijpen. Toch blijkt begrijpen niet hetzelfde als doorvoelen. Volgens Silverman (2013) hebben veel HB-ouders een sterk mentaal filter: ze analyseren emoties, maar vergeten ruimte te geven aan de ervaring zelf.
Dat uit zich bijvoorbeeld in:
overmatig nadenken over “de juiste aanpak”;
jezelf verwijten maken na elke driftbui;
of moeite hebben met loslaten omdat je “weet” wat werkt.
De uitdaging is om te leren zijn in plaats van oplossen.
Ouderschap volgens de IMPACT-methode – Connectie
Binnen de IMPACT-methode nodigt C – Connectie uit tot bewust contact: niet alleen met je kind, maar ook met jezelf.
Dat betekent:
ruimte maken voor je eigen emoties voordat je reageert;
erkennen dat jouw kind niet jouw herstelproject is;
en mildheid oefenen tegenover je eigen onvolmaaktheid.
Door als ouder te verbinden vanuit gelijkwaardigheid, ontstaat er ruimte voor groei aan beide kanten.
Reflectie vragen
Herken jij jezelf in de intensiteit van je kind?
Wat triggert jou het meest in het gedrag van je kind — en wat zegt dat over jezelf?
Hoe ga je om met overprikkeling in het gezin?
Wanneer voel je je als ouder op je best?
Welke overtuigingen uit je eigen jeugd draag je onbewust over?
Wat helpt jou om mild te blijven, ook in moeilijke momenten?
Bronnen
Kieboom, T. (2014). Meer dan intelligent.
Dabrowski, K. (1972). Positive Disintegration Theory.
Silverman, L. (2013). Giftedness 101.
Piechowski, M. (2006). Mellow Out, They Say. If I Only Could.
Webb, J. (2007). Misdiagnosis and Dual Diagnoses of Gifted Children and Adults.