Leermiddelen bij reizen
Regelmatig krijgen wij de vraag hoe wij aan schoolspullen komen voor onze kinderen. Wat doen wij onderweg met het lesgeven? Hoe neem je al die boeken mee voor de middelbare school? Ondertussen zijn wij van de basisschool leeftijd beland in de middelbare school en heeft onze oudste met 13 jaar zijn eerste staatsexamen gehaald. Wij hebben de afgelopen 4 jaar verschillende fasen van onderwijs doorgemaakt en per kind volgen wij een andere strategie om het te laten passen bij de persoonlijke kenmerken van het kind. Hieronder wat wij in 4 jaar geleerd hebben.
Wat je meeneemt hangt enorm af van de leeftijd van de kinderen en welke onderwijs stijl je volgt en/of past bij je kinderen. Ga je unschoolen (ik zal in een ander blog de verschillende stijlen bespreken) dan heb je geen methode nodig en in principe weinig materiaal. Je volgt de interesse van het kind op het moment en kijkt wat er nodig en beschikbaar is. Wil je dat je kind na terugkomst direct in het Nederlandse onderwijs kan instromen dan zal je veel meer moeten meenemen. . Laten we het opdelen in 0-6 jaar, 6-12 jaar basisschool en 12+ de middelbare school.
Kinderen van 0 tot 6 jaar.
Dit is de leeftijd dat spelend leren belangrijk is. Het aanleren van grove en fijne motoriek. De kleuren herkennen, tellen tot 10 en enkele letters. Het is belangrijk om veel samen met je kind te knutselen, te spelen en voorlezen. Vergeet ook niet dat in de Scandinavische landen de kinderen pas met 6 jaar naar school gaan. Wat je “mist” als je niet naar school gaat in Nederland tot en met 6 jaar is dus een relatief begrip en hangt van gewoonten om je heen (Nederland) af.
Wij maakten veel knutselmateriaal onderweg zelf zoals klei van zoutdeeg en voedsel kleurstoffen, verpakkingen als eierdozen, melkpakken, glazen potjes, altijd print en gekleurd papier, potloden en waterverf (ja waterverf! Probeer maar eens andere verf soorten uit het haar van een peuter te halen. En denk ook aan de spullen in huur accommodatie. Waterverf is er zo af maar andere verf niet). Kettingen maken met pasta. Samen koekjes en taarten maken. En heel veel buiten spelen.
Daarnaast is het heel belangrijk om te gaan voorlezen vanaf een jonge leeftijd. Boeken nemen echter al snel te veel ruimte in. Altijd hadden wij 2-3 lievelingsboeken mee, maar daarnaast gebruikten wij een e-reader. Hierop kan je tegenwoordig mooie kwaliteit kinderboeken met gekleurde illustraties lezen. Elke dag lezen is heel goed voor de taal en algemene ontwikkeling.
Rond de 3,5-6 willen kinderen meer en daarvoor kochten wij schrijfboekjes. De HEMA heeft altijd een goede collectie. Maar in het buitenland is er ook genoeg te krijgen. Omdat het op deze leeftijd vaak om het primaire proces gaat kun je prima een Spaans boekje nemen. De 1 in Spaans is ook de 1 in Nederland die overgetrokken kan worden. Kijk in boekhandels, discount winkels en LIDL. (ja, gek genoeg kom je in Europa echt overal de LIDL tegen)
Daarnaast zochten wij werkbladen uit op pinterest die bij de interesse en ontwikkeling van dat moment paste. We verzamelden een file aan materiaal en zochten een bibliotheek. Hier kun je vaak printen tegen een kleine vergoeding. En dan hadden we weer werkboekjes voor een tijdje. Nu nemen wij vaak een goedkope en kleine printer mee. Heerlijk om kleurplaten en werkbladen uit te printen!
Kinderen 6 tot 12 jaar, basisschool.
De leeftijd waarop er toch echt wel wat geleerd moet gaan worden als je bij terugkomst het schoolsysteem in wilt. Dit geld zeker niet voor iedereen en dat is prima maar ik ga er in deze blog vanuit dat dit wel zo is.
Er zijn 2 vakken die essentieel zijn op deze leeftijd, rekenen en lezen. Lezen is vooral essentieel omdat alle ander vakken talig opgezet zijn. Zelfs bij rekenen moet je kunnen lezen zoals bij de verhaalsommen. Maar ook wereldoriëntatie, biologie, geschiedenis, enzovoort zijn afhankelijk van de leesvaardigheid.
Er zijn verschillende manieren om aan materiaal te komen. Het eerste wat je moet beslissen is: ga ik alles zelf doen of wil ik begeleiding. Ga je het zelf doen dan kan je de materialen aanschaffen en samen met je kind erdoorheen gaan. Wil je begeleiding dan kan je kiezen voor onder andere de docent van de huidige school (als zij willen meewerken), de wereldschool (https://www.wereldschool.nl), interteach (https://interteach.nl) of een privé docent. Het voordeel van bv de wereldschool is dat zij erkend zijn als onderwijsinstelling in Nederland en op basis van de resultaten kan je direct instromen op een Nederlandse school. Het nadeel zijn de kosten. Deze lopen snel op.
Er is nog een tussenvorm. Je kan je kind zelf lesgeven en bij terugkomst een onderzoek laten doen naar het niveau bijvoorbeeld via de wereldschool. https://www.wereldschool.nl/lespakketten/testen-en-advies/ Verder zijn er pedagogen en orthopedagogen die didactisch onderzoek doen. Hiermee kan je het niveau van een kind ook bepalen. Vraag bij de toekomstige school wat zij nodig hebben om afwijzing van de resultaten te voorkomen.
Waar haal ik mijn materialen nu vandaan? Op facebook is een groep, onderwijsmarktplaats waar heel veel 2de hands materialen aangeboden worden. Vooral richting de zomervakantie als de scholen overstappen op nieuwe methoden kan je goedkoop boeken aanschaffen en spelmateriaal. Zo hebben wij onder ander de veilig leren lezen methode met spelletjes gekocht. Kan ik het niet snel genoeg vinden via facebook dan bestel ik het bij https://www.gebruikteschoolboeken.com of https://www.schoolboekenthuis.nl. Ideaal en snel bezorgd ook in het buitenland. Vaak is de methode die op de huidige school gebruikt wordt te bestellen zodat de overgang soepel is voor de kinderen. Je kan direct door met dezelfde boeken en bekende lesmaterialen ook als de school geen boeken beschikbaar wil stellen. Lukte dit niet of zocht ik iets specifieks dan keek ik bij de uitgevers bv https://www.malmberg.nl, https://www.kinheim.com of https://www.noordhoff.nl. Volgens de website kan je meestal niet bestellen als particulier maar alleen als school met een bric nummer. Echter, is mijn ervaring dat een mailtje met uitleg over je situatie deuren opent. Zodoende heb ik verschillende methoden kunnen aanschaffen als thuisonderwijzer. Lukt dit ook niet dan kan je lid worden van de Nederlandse vereniging van thuisonderwijs, https://www.thuisonderwijs.nl. Zij kunnen licenties bestellen als thuisonderwijs groep, vaak inclusief de leraren handleiding. Let op dat dit vaak maar 1x per jaar kan, meestal in de zomer.
Leeftijd 12+, middelbare school.
De middelbare school is een periode die meer uitdagingen gaat bieden als thuisonderwijzer. De stof kan zo ingewikkeld worden dat je het niet zelf meer kan uitleggen of het is zoveel dat je het overzicht kwijtraakt. Als je niet kan laten zien dat je kind op een bepaald niveau functioneert wordt hij/zij bij terugkomst in Nederland op een lager niveau ingeschaald. De scholen worden financieel gestraft voor kinderen die geen diploma halen, blijven zitten of naar een lager niveau afstromen. Dit bepaald al snel dat de scholen liever kiezen voor een lager niveau bij twijfel. Vind je het belangrijk dat dit niet gebeurt dan zul je, je goed moeten voorbereiden voor je gaat reizen.
Het is van groot belang om te besluiten hoelang je weg blijft en in welk schooljaar je terugkomt. In de bovenbouw kiezen leerlingen een profiel. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voortgezet-onderwijs Kom je terug op het moment dat er een profiel keuze gemaakt is dan kan je ervoor kiezen om in de onderbouw alleen de profiel vakken te onderwijzen. Dit scheelt veel boeken, tijd en kosten.
Zo werken wij met onze zoon naar het staatsexamen met de profiel vakken en niet alle vakken van de onderbouw. Dit is heel fijn omdat hij dyslectische is. Hij hoeft geen Frans en Duits te volgen waarop hij zeker zou blijven zitten op school. Hij kan nu ook een deel van de vakken versneld doorlopen zoals geschiedenis en hiervoor eerder het staatsexamen afleggen. Het is een groot voordeel voor onze hoogbegaafde kinderen om hun eigen tempo te kunnen volgen. Er lopen helaas veel hoogbegaafde leerlingen vast binnen het onderwijs doordat er geen tot weinig flexibiliteit is. Met thuisonderwijs en staatsexamens kun je zelf je tempo bepalen. (zie mijn andere bedrijf UnIQ-HB voor diagnostiek en coaching van hoogbegaafde kinderen en volwassenen. https://www.uniq-hb.com)
Veel van de links naar materialen voor de 6-12-jarigen kunnen hier ook gebruikt worden. De wereldschool is goed om te gebruiken om weer te kunnen instromen op een Nederlandse school. Net als de eerder genoemde uitgevers en de Nederlandse vereniging voor thuisonderwijs voor toegang tot methoden. Van Dijk’s boekhuis is een tussenpersoon waar veel middelbare scholen gebruik van maken. Zij bieden materiaal van verschillende uitgevers aan en ander schoolspullen als rekenmachines. https://www.vandijk.nl
Bij de middelbare school kan je ook gebruik maken van LOI, NHA of ander aanbieders. Het voordeel is een samengevat pakket waarmee je je snel kan voorbereiden op het staatsexamen. Omdat het samengevat is gaat het uit van een bepaalde voorkennis. Daardoor kunnen de stappen inhoudelijk te snel gaan. Vraag een gratis proefles aan en kijk of het bij jou past.
Het inhuren van een vakdocent is een volgende optie. Voor staatsexamen Engels hebben wij een docent Engels ingehuurd die online helpt met het voorbereiden op het staatsexamen. Zodoende heeft onze zoon met 13 jaar het staatsexamen VMBO-TL Engels met een 8 gehaald. (Trotse moeder!) Dit willen wij ook gaan doen met Nederlands aangezien dit een ontzettend duur pakket is via veel aanbieders. Je kan docenten vinden door docenten te benaderen op school, via via of facebook. Er zijn facebook groepen zoals, TO en examens. Je kan ook zoeken op bijles. Interteach biedt dit ook aan. Zodoende kan je vakdocenten inhuren.
Ga je het volledige middelbare diploma zelfstandig halen dan ga je staatsexamens afleggen. Let goed op dat je je voor december moet aanmelden voor de examens in mei-juli. Je moet er echt goed over nadenken wat je gaat doen dat jaar om niet te laat te zijn. De aanmelding verloopt via duo. https://duo.nl/particulier/staatsexamen-vo/aanmelden.jsp. Hier vind je ook de kosten, voorwaarden, planning en inhoud van de examens. Omdat je via staatsexamens je certificaat (behaald vak geeft recht op een certificaat) gaat behalen moet je naast het schriftelijk examen ook een mondeling examen doen in de zomer. Hoe zit dit nu? Op school heb je schoolexamens in de 1-2 jaar voor het landelijke schriftelijke examen wat 50% van je cijfers bepaald. Bij staatsexamen mis je deze toetsen en ter compensatie krijg je een mondeling examen in de zomer. Per vak kun je lezen wat de voorwaarden zijn, hoe het getest wordt en welk percentage van het eindcijfer bepaalt wordt door het mondeling, etc. De talen hebben een extra schriftelijk examen waarin de schrijfvaardigheid wordt getest. Je moet daarnaast goed opletten wat de vak specifieke eisen zijn voor het mondeling bijvoorbeeld een poster presentatie bij engels, je moet boekenlijsten insturen voor een bepaalde datum, etc. Lees de eisen en verplichtingen goed door als je deze route volgt. En lees goed per jaar wat er verwacht wordt in de vak informatie aangezien dit kan veranderen per jaar.
Om het diploma (VMBO, HAVO, VWO) te halen wissel je certificaten binnen 10 jaar in maar moet er ook een profielwerkstuk gemaakt worden. Dit is een lastig onderdeel voor veel thuisonderwijzers. De beste optie die ik tot nu toe gevonden heb is de wereldschool. Je kan ervoor kiezen alleen het profiel werkstuk via hun te doen en de kosten vallen mee. Hierdoor is de beoordeling geldig voor het behalen van je diploma. https://www.wereldschool.nl/bestellen/product/profielwerkstuk-havo-5/
Bovenstaande is heel veel informatie en zal ook na het lezen nog uitzoek werk vergen. Wat past binnen jullie reisschema, financiën en toekomstplannen. Hopelijk helpt dit jullie op weg.
Alternatieven.
Natuurlijk kan je er ook voor kiezen om geen diploma te behalen. Er zijn veel thuisonderwijzers die deze route volgen. Zij Laten hun kinderen zelf kijken wat ze interesseert en volgen een child led learning methode. Maar dan wil je kind opeens toch gaan studeren. Kan dat dan nog? Hieronder wat opties.
Vanaf 16 jaar kan je meestal toegang krijgen tot het mbo-niveau 1 of 2 (middelbaar beroepsonderwijs) zonder diploma of toegangstest. Enkele opleidingen vragen wel een portfolio maar meestal is dat niet verplicht. Vanuit het mbo-niveau 1-2 kan je doorstromen naar MBO 3-4, HBO (hoger beroepsonderwijs) en universiteit. Verkort MBO traject kan vaak ook zonder diploma waarna je sneller kan doorstromen.
Voor de universiteit is er de 21 jaar toets. Je kan toegang krijgen tot de universiteit door het toelatingsexamen te doen. Helaas kan dit pas als je 21 jaar bent en niet eerder.
Sommige HBO’s en universiteiten hebben studenten toegelaten na een interview waarbij de leerling een portfolio liet zien met relevante kennis. Enkele staatsexamen certificaten ipv het hele diploma kan hierbij helpen. Cursussen gedaan in een specifiek gebied, een lopend bedrijf dat is opgezet, werkervaring kan een goede portfolio opleveren en toegang tot je opleiding. Dit kost wel veel lobbyen en doorzettingsvermogen. In Nederland is dit ongebruikelijk maar prominente universiteiten zoals Yale hebben een speciaal toegangstraject voor thuis onderwezen kinderen. https://admissions.yale.edu/home-schooled-applicants Zij zien een groot voordeel bij kinderen die geleerd hebben zelfstandig te werken vanuit intrinsieke motivatie. (meer in een andere blog)
Via de open universiteit, LOI, NHA, etc is het vaak mogelijk om modules of 1 vak te volgen op het niveau van het HBO of de universiteit waarbij er geen toelatingseisen zijn. Dit zijn vaak modules die onderdeel zijn van een erkend diploma maar afzonderlijk gevolgd kunnen worden. Na het behalen van enkele modules is het vaak mogelijk om toegang te krijgen tot de volledige opleiding doordat je laat zien het niveau aan te kunnen. Het volgen van de modules helpt ook bij het opbouwen van een portfolio en toegang tot een fysieke HBO of universiteit te krijgen.
Vergeet ook niet dat het buitenland opties aanbiedt. Engeland en America hebben onder andere een actieve thuisonderwijs setting. Hier zijn mogelijkheden om examens te doen als thuisonderwijzers zoals GCSE (UK) en SAT (USA). Aangezien deze examens anders opgebouwd zijn dan bij ons kan het voor een student handiger zijn de SAT te doen. Vooral de SAT wordt gezien als een makkelijker examen dan GCSE waarmee je nog steeds toegang kan krijgen tot vervolgopleidingen in Nederland of het buitenland.
Een laatste optie die in deze tijd van digitalisering ook mogelijk is, is geen diploma halen. Leer een vaardigheid zoals programmeren via MOOCs (massive open online course’s), udemy, skillshare, etc. Bouw je eigen bedrijf of solliciteer naar een apprenticeship.(meester-gazel systeem, leren op de werkvloer zonder school) Een route die regelmatig gevolgd wordt in het buitenland. Ook via deze route kan je hoogopgeleide functies bereiken hoewel dit makkelijker is in het buitenland dan Nederland.
Dit was heel veel informatie voor velen. Lees het nog eens door en bekijk de websites. Beantwoord onderstaande vragen voor elk kind. Hiermee krijg je een aardig inzicht in de mogelijkheden en wensen die passen bij jullie als gezin. Zijn er nog vragen of wil je graag in gesprek, stuur een email. Eventueel bij meerdere aanmeldingen kan ik een workshop starten. Laat het weten.
1. Hoe oud is mijn kind?
a. Jonger dan 6 jaar
b. Basisschool leeftijd
c. Middelbare school leeftijd
2. Hoe lang ga ik weg?
a. Minder dan half jaar, terug naar school gaan is vaak makkelijk ook als je geen onderwijs geeft.
b. Half jaar tot jaar, zorg dat je bij terugkomst weer kan instromen door het niveau op peil te houden of je kan ervoor kiezen om je kind een jaar te laten zitten.
c. Meer dan 1 jaar, wil je terug kunnen naar school in Nederland of ga je zelf de vervolgopleiding regelen?
3. Wil ik dat mijn kind een Nederlands diploma haalt (VMBO, HAVO, VWO) of gaan wij voor een andere route. (Toegangstoetsen voor HBO, universiteit, SAT, GCSE, instromen onder niveau via mbo-niveau 1 of 2)
4. Hoeveel financiën zijn er beschikbaar voor onderwijs.