Van druk naar groei: omgaan met perfectionisme en faalangst bij hoogbegaafdheid
Hoe steun je je kind als goed nooit goed genoeg voelt?
Wanneer ouders merken dat hun kind steeds meer vastloopt in perfectionisme of faalangst, voelt dat vaak machteloos. Je ziet hoe slim, creatief en gevoelig je kind is, maar je ziet óók hoe de spanning en onzekerheid het plezier wegneemt. Het goede nieuws is: er zijn manieren om die druk te verlichten en ruimte te maken voor groei.
Wat helpt bij perfectionisme?
Een belangrijk eerste stap is verschuiven van focus: weg van het resultaat, naar het proces. Een kind dat hoort: “Wat knap dat je zo doorzette, ook al was het lastig” leert dat inzet meer waard is dan foutloosheid.
Ook kan het helpen om fouten juist zichtbaar te maken. Vertel je kind over je eigen mislukkingen en wat je daarvan geleerd hebt. Zo wordt falen een normaal onderdeel van leren, in plaats van een bewijs van tekortschieten.
Tot slot is veiligheid cruciaal. Geef ruimte om te experimenteren zonder beoordeling: laat je kind bouwen, tekenen, spelen, muziek maken of programmeren, gewoon om te ervaren en ontdekken.
Wat helpt bij faalangst?
Bij faalangst draait het om het doorbreken van de verlammende angst.
Normaliseer spanning: zenuwen horen erbij, ook volwassenen hebben dat.
Bouw uitdagingen stapsgewijs op: eerst oefenen voor een vertrouwde kring, daarna pas voor de klas.
Leer ontspanningstechnieken: ademhalingsoefeningen of korte pauzes kunnen stress verminderen.
Werk samen met school: soms helpt het als een toets in kleinere onderdelen gemaakt kan worden, of als er extra tijd wordt gegeven.
Wanneer zoek je extra hulp?
Als faalangst of perfectionisme het dagelijks functioneren van je kind echt belemmert – bijvoorbeeld door structurele schoolweigering, hardnekkige lichamelijke klachten of sterk dalend zelfvertrouwen – is het verstandig om hulp in te schakelen. Een psycholoog of coach met kennis van hoogbegaafdheid kan dan veel betekenen.
Samen leren omgaan met druk
Het is belangrijk dat kinderen leren dat spanning en fouten bij het leven horen. Dat talent niet alleen zit in hoge cijfers of foutloze prestaties, maar ook in creativiteit, doorzettingsvermogen en veerkracht.
Zoals Miraca Gross (2004) het verwoordde: “Veel hoogbegaafde kinderen lijden niet door hun talent, maar door het ontbreken van taal en steun om dat talent gezond te ontwikkelen.”
Bronnen:
Kieboom, T. (2014). Meer dan intelligent.
Silverman, L. (2013). Giftedness 101.
Gross, M. (2004). Exceptionally Gifted Children.